Amhrán Pheadair Bhreathnaigh, song

Órán [Amhrán] Pheadair Bhreathnaí  (ó Dinny Ó Baoighill)

Siné an t-ainm a bhíodh ag na seandaoiní air. ‘Sé Peadar Breathna’ a chum é. Sílim gur táilliúir a bhí ann. ‘Sé mo shean-chuivne gur chuala mé m’athair mór a’ cainnt air, gur chaith sé tamall d’á shaoghal i Leitir mhic a’ Bháird i bParráiste na Rosann agus gur sin an áit a ra’ sé nuair a chum sé “Snáth na Báiríona”. Chaith sé deiriú a shaoghail i Mín na Gualann, i bParráiste Inis Caoil. Bhíthear sa tóir air fá fhiacha insan am seo, agus  chua’ sé ar a sheachnú ‘sna h-oileáin.

1. Chua’ mé seal tamaill ar cuairt go mbreathuighinn uaim an spéir,

Thart fa na h-oileáin ar ruaig mar eilthiot is cú ‘na déi’.

Níor fhan aon ‘uine fán chuan nár phill anuas ‘n  a’ céaú,

Agus b’fhurust daoíú aithn’ ar mo ghruaí gur fear mé ‘ra’ tóir mo dhéi.

2. Casú dú cailín deas óg ‘sma casú ‘sí lóbhair go géar

Ma’s duine thú bhaineas de’n ól ní mholaim ró-mhór do chéird

Suidh thusa ‘nall as mo chóir agus stad de do chainnt gan chéill

Na racha mé ‘r lorg mo ‘rón’ (shrón), amach ar tír mór de léim.

3. Thuit mise ‘dtuirse ‘s i mbrón nuair casú an óig-bhean daoím

Agus d’fhiafruí cá bhfuínn-se’n t-ól a thógthú an brón seo daoím

Tá tea’ beag ar leath-taoibh an róid agus coinníonn sé ‘gcónuí braon

Gó thusa ‘gus trupáil an bórd ‘s ní dhíolfaí do phócaí ‘n phíghinn.

4. Nuair a chuai mise ‘stea’ go toigh ‘n óil b’fhaiteach go leór mé ’suí

Ar iogla go dtiocú an tóir sgo mbainthí an óig-bhean daoím

Ní ró mé ‘bhfad i dtoí ‘n óil gur mheas mé gur chóir dú suidhe

‘Sé duairt sí “bí thusa ‘guil cheóil sní dhíolfaí do phócaí ‘n phíghinn”.

5. Nuair a chua’ muid amach as toigh ‘n óil ‘sé d’fhiafraí an óig-bhean daoím

“A dhuine cá mbíonn tú do chónuí ná’n gcoinneann tú cró beag tuí ?

Bím-sa seal i dtoí’n óil, ní theanaim aon lón d’a’n phíghinn

Ach an méid a shaothraim ‘sa ló a chaithiú le spóirt ‘san oidhch’.

6. A bhuachaill má’s sin í do dhóigh ní mholfainn duit lóirt le mraoi

Is fearr dúinn fuireacht go fóill go ndeana’ muid stór de’n phíghinn

Fad’s bhéi muid ag déanú an stóir caithear cuid mhór da’r saoghal

Is fearr dúinn toiseacht go h-óg ‘s beidh cuidiú d’ar gcóir arís.

7. Thoisi’ mé’nsin a guil ceóil agus chruinní ‘n t-aos óg ‘un toí

Gah duine ‘gus córan ‘na dhóran le comórú thóirt do’n dís

Bhí biotáilte fairsing go leór agus beagan de’n tseórt ‘sa tír

Is dá n-ólainnse galún Uí Dhónaill b’fhorus mo stór a dhíol.